We worden ouder. En de behoefte aan zorgomgevingen voor ouderen zal waarschijnlijk niet afnemen. Maar hoe moeten ze worden ontworpen om ons de goede levenskwaliteit te geven die we in onze oude dag verdienen? Helle Wijk, hoogleraar verpleging aan de Universiteit van Gothenburg en gastprofessor gezondheidszorgarchitectuur aan de Chalmers Universiteit, doet al vele jaren onderzoek naar dit onderwerp. In de afgelopen 25 jaar is er veel gebeurd op het gebied van onderzoek, zegt ze. “De gezondheidszorg en architectuurwetenschappen doen momenteel samen onderzoek, zowel nationaal als internationaal. Dat zegt veel over hoe ver we zijn gekomen. Bovendien investeren financierders meer in dit soort onderzoek en zijn gemeenten zich meer bewust geworden van de noodzaak van onderzoek naar de ruimtes die ze bieden.”
Een persoonsgerichte en huiselijke zorgomgeving creëert volgens Helle Wijk de beste voorwaarden voor welzijn. In haar thesis uit 2001 liet ze zien hoe kleur kan worden gebruikt om zorgomgevingen voor ouderen te verbeteren. “Naarmate we ouder worden, verslechteren ons zicht en ons vermogen om contrasten waar te nemen. Kleurcodes en -contrasten kunnen worden gebruikt om herkenning te stimuleren, gebruik aan te moedigen en de ruimte te definiëren.” Verlichting is een andere factor. De juiste verlichting kan het voor ouderen gemakkelijker maken om het eten op hun bord te zien of de krant te lezen.
Oudere mensen kunnen het ook moeilijk vinden om ver te lopen en hun weg te vinden, vooral ‘s nachts. Daarom moeten verzorgingstehuizen klein worden gehouden, zonder al te grote afstanden. “De afstand tussen de slaapkamer en de badkamer is een belangrijk punt, want hier doen zich veel valincidenten voor. In een goede fysieke zorgomgeving hoef je niet op onstabiele benen rond te dwalen in het donker, op zoek naar de badkamer.”